-
1 далеко
1. в знач. сказ.оҙаҡ, алыҫ2. нареч.; прям., перен.алыҫ, йыраҡ3. кому-чему, до кого-чего в знач. сказ., безл.-рға/-ргә алыҫ, йыраҡдалеко зайти — тәрәнгә китеү, ҡатмарлашыу
далеко не — бер ҙә, һис тә, бик үк, ул хәтле
далеко не уедешь (не уйдёшь) с чем, на чём — алыҫ (әллә ҡайҙа) китеп булмай, әллә ни ҡылып булмай
далеко пойти — юғары күтәрелеү, уңыштар яулау (эштә, тормошта)
-
2 пронестись
1. сов.елдереп (сабып, елеп) үтеп китеү, (бик шәп) уҙып китеү2. сов. о звуке, голосе и т.п.яңғырау, яңғырап китеү3. сов. о слухе, вести и т.п.таралыу, таралып китеү4. сов. перен.промелькнуть — о мыслях и т.п.
сағылыу, сағылып китеү (ҡалыу)5. сов. о временибик тиҙ үтеү, елеп үтеү -
3 промчаться
1. сов.сабып (елеп) үтеү, бик тиҙ (елеп) үтеп китеү2. сов. о времени, событиибик тиҙ үтеү -
4 промелькнуть
1. сов.күренеп (күҙгә салынып) ҡалыу, елдереп (елеп) үтеп китеү, ялт итеп ҡалыу2. сов. перен.о мысли, воспоминании и т.п.сағылып ҡалыу (китеү)3. сов. о временибик тиҙ үтеү, тиҙ генә үтеп китеү -
5 галопом
1. нареч.һикертеп сабып, һикертеп саптырып2. нареч. перен.бик тиҙ, саптырып -
6 облететь
1. сов.кого-что, вокруг кого-чеготирәләй осоу, осоп әйләнеү (йөрөү, урап сығыу)2. сов.кого-чтопролететь сторонойситләтеп осоп китеү3. сов.кого; разг.опередить в полётеосоп уҙып китеү4. сов. что; перен.(бик тиҙ) таралыу, таралып өлгөрөү5. сов.без доп.ҡойолоп төшөү (бөтөү) -
7 пропасть
1. жупҡын, ярлау2. сов.юғалыу, юҡ (ғәйеп) булыу, юҡҡа сығыу3. ж перен.между кем-чем-л.ҙур айырма4. сов.перестать появлятьсякүренмәү, юғалып тороу, ғәйеп булыу5. жкого-чего; разг.бик күп, бихисап, иҫәпһеҙ-хисапһыҙ6. сов.скрытьсяюҡҡа сығыу, юғалыу, күҙҙән китеү7. сов.утратитьсябөтөү, юҡҡа сығыу8. сов.погибнуть, умеретьһәләк булыу, юҡҡа сығыу9. сов.пройти бесполезноәрәм булыу, бушҡа (заяға) китеү (үтеү) -
8 ускакать
1. сов.һикерәнләп китеү, һикерә-һикерә китеп барыу2. сов.умчаться вскачьсабып (саптырып) китеү3. сов. разг.быстро удалитьсябик тиҙ (шәп) китеп барыу (китеү) -
9 время
1. сваҡыт2. счас, сроксәғәт, ваҡытсколько времени? — сәғәт нисә?, ваҡыт күпме?
3. сэпоха, периодваҡыт, дәүер, осор, заман4. сопределённая порамиҙгел, мәл, саҡ, ваҡытвремя покоса — бесән сабыу мәле, бесән өҫтө
5. с грам.заманво время оно уст. — ҡасандыр, әллә ҡасан
время от времени — ваҡыт-ваҡыт, ҡайһы берҙә
(в) первое время — башта, тәүҙә, тәү ваҡытта
в своё время: — 1) заманында, ҡасандыр
2) үҙ ваҡытында; всё время һәр ваҡыт (саҡ), гел; в скором времени — оҙаҡламай
в то время как — шул арала, шул ғына ваҡыт араһында
выиграть время — күберәк ваҡыт алыу, ваҡыт үтеү, файҙаға булыу
до времени; до поры до времени — ваҡыты еткәнсе, билдәле бер ваҡытҡа тиклем, көнө килгәнсе
ко времени — ваҡытлы, үҙ ваҡытында
на время — ваҡытлыса, билдәле ваҡытҡа тиклем
со времени — ваҡыты етеү менән, киләсәктә
раньше времени — көн элгәре (элек), ваҡытынан алда
с течением времени — ваҡыт үтеү менән, киләсәктә
тем временем — шул уҡ ваҡытта, шул арала
-
10 завестись
1. сов.булыу, барлыҡҡа килеү; күбәйеү, күбәйеп китеү2. сов.урынлашыу, ғәмәлгә инеү3. сов.хәрәкәткә килеү, эшләп (йөрөп) китеү4. сов. перен., разг.ҡыҙып китеү, тоҡаныу -
11 обойтись
1. сов. с кем-чеммөғәмәлә (эш) итеү, ҡарау2. сов.во что; разг.төшөү3. сов.без кого-чего, кем-чем; разг.ҡәнәғәтләнеү, ҡәнәғәт булыу, етеү, еткереү, -һыҙ ҙа/-һеҙ ҙә тороу4. сов.-һыҙ/-һеҙ булыу, үтеү, үтеп китеүможет, все обойдётся — бәлки, барыһы ла яҡшы үтеп китер
5. сов.без кого-чего; разг. с отрицанием неҡатнашы булыу, ҡатнашыу -
12 полететь
1. сов.осоп китеү2. сов.на самолётеосоу3. сов. разг.упастьосоп (йығылып, ҡолап) төшөү, ҡолап (йығылып) китеү4. сов.помчатьсяосоп (елеп) барыу5. сов. о временибик тиҙ үтеү (үтеп китеү, тороу) -
13 раззудеться
1. сов.; прост.ҡысыу, ҡысыта башлау, ҡысытып китеү, сәнскеләп әрнеү2. сов.; прост. перен.бик ныҡ теләү, ҡырсынып тороу (берәй эш эшләргә) -
14 спасть
1. сов. с кого-чеготөшөү, ысҡыныу, төшөп (ысҡынып) китеү2. сов.понизиться в уровне после разливаҡайтыу, кәмеү3. сов.уменьшиться в силе проявлениякәмеү4. сов.уменьшиться в объёмеҡайтыу, шиңеү -
15 стать
I1. сов.баҫыу, тороуни стать, ни сесть — баҫып та, ултырып та булмай
2. сов.туҡтау, туҡтап тороу (ҡалыу), туҡталыу3. сов.расположиться, поместитьсяурынлашыу, туҡтау, туҡталыу4. сов.подняться для борьбыкүтәрелеү5. сов.кому-чему, во что; разг.төшөү, тороу6. сов. перен., разг.килеп сығыу, ҡалҡыуво что бы то ни стало — ни генә булмаһын, нисек кенә булмаһын
стать между кем — кемдеңдер араларына инеү, араларын боҙоу
стать на колени — теҙ сүгеү, буйһоноу
стать на ноги: — 1) һауығыу, аяҡҡа баҫыу
2) үҙаллылыҡ алыу, аяҡҡа баҫыу; стать у власти — хакимлыҡты алыу
II1. сов. с неопр.входит в состав сложного сказуемого в знач. `начать`башлау2. сов. с неопр.употребляется для образования будущего времени глаголов несовершенного вида-асаҡ/-ясаҡ3. сов.употребляется в знач. связкибулыу, китеү, төшөү, булып китеү4. сов. с кем-чем и без доп.произойти, случитьсябулыу5. сов. безл. с отрицанием – перестать быть в наличиибөтөү, юҡ булыу, юҡҡа сығыу6. сов.умеретьүлеү, вафат булыустало быть — тимәк, шулай булғас
станет с кого — -нан/-нән булыр (көт тә тор)
1. жосанкаһын, буй-һын, кәүҙә2. жобычно мн. статиу животных, преимущественно у лошадейһын, тороҡ, кәүҙә3. ж перен., уст.характерхолоҡпод стать: — 1) чему (подобен) оҡшаш булыу, һымаҡ (кеүек) булыу
2) кому-чему (в соответствии с кем-чем) -ға/-гә тура килеү (килеп тороу); с какой стати? — ни өсөн әле?, нишләп әле?, нилектән әле?
-
16 унести
1. сов. кого-чтовзять с собойалып китеү2. сов. кого-чторазг.украстьурлап (һорамай) алып китеү3. сов. кого-чтопереместить, увлечьалып китеү, ағыҙып (осороп) алып китеү4. сов. кого-чтоперен.отнять, лишить чего-л.алыу, алып китеү, йотоу
См. также в других словарях:
һуш — и. 1. Аң һуш югалу, һушсыз хәлдә булу 2. Акыл, уйлау сәләте һушым дөрес иде 3. Хәтер, зиһен. ҺУШ КИТҮ (АВУ) – 1) Һушны югалту, һушсыз булу 2) Аңгы миңге хәлдә булу, нәр. б. уйларлык, эшләрлек хәлдә булмау 3) Акылдан язу 4) Бик нык соклану; ис… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бикле — с. Бикләнгән; йозак салынган. III. БИК – рәв. Гаять, чиктән тыш. Җитәрлек яхшы үз үземне бик беләм. Фикергә катгыйлык төсмере өсти алам, бик алам. Нәрсәгә дә булса ис китмичә карауны белдерә бик инде, исем китте … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җанлану — 1. Актив җанлы, тере хәлгә килү; җан керү. күч. Барлыкка килү, яшәү хокукы алу яңа тормыш шунда җанланган. Җаны бар кебек күренү 2. Нин. б. сәбәптән үсүе тоткарланып торган, сулган, шиңгән хәлдән чыгу, кинәт үсеп китү (үсемлекләр тур.) 3. Тын… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шаулау — 1. Кычкырып сөйләшү, гөжләү. Кешеләр яки башка тереклек ияләре тавышыннан билгеле бер урынның гөжләп, шау гөр килеп торуы тур. 2. Моторлар һәм гомумән машиналарның эш процессында тигез тавыш чыгарып торулары. Уты янып торган самавырның гөжләп,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
буран — 1. Җилләп кар яву, кар өермәсе. Җил белән күтәрелеп, бөтерелеп йөргән ком, тузан һ. б. ш. ком б. ы 2. күч. Гадәттә өй эчендә, коллективта кешеләр арасында була торган көчле гауга, ызгыш китте тавыш, кузгалды б. 3. с. Буранлы (көн, һава тур.) бу… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тию — 1. Берәр нәрсәгә бәрелеп тукталган хәлдә тору яки шундый торышта булып алу; кагылу, орыну яки терәлү. Орыну, орынып яту. Берәр нәрсәгә яки берәр чиккә җитеп тору яки җитеп терәлү 2. Кызу хәрәкәт уңаена яки җилләнеп, очып килеп бәрелү. Бик каты… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чал — с. 1. Үз төсен югалту сәбәпле акка әйләнгән, көмеш төсле (мәс. чәч). Үз төсен югалту сәбәпле ак төскә әйләнгән чәчле, агарган чәчле 2. диал. Бурлы 3. и. Төсе үзгәрүдән чәчтә, сакалда барлыкка килә торган ак төс; шулай ак төскә кергән чәч, сакал 4 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шудырту — 1. Тигез юлдан шома гына бик тиз бару автомобильдә шудыртып кына узып китте 2. Шудыру 3. күч. жарг. Урлап алып китү. Итәк астыннан сатып җибәрү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
